Cumalı Kızık
UNESCO Dünya Mirası
Listesinde
Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu
Bursa’nın tarihi alanlarından Hanlar Bölgesi, Sultan Külliyeleri ve Cumalıkızık Köyü’nün; Unesco Dünya Miras Listesi’ne alınmasına yönelik; Bursa Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü çalışmalarıyla hazırlanan dosya 1 Şubat 2013 tarihi itibariyle, UNESCO Dünya Mirası Merkezi Sekreterliği’ne Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla iletilmiştir. 2014 yılı 15-25 Haziran tarihleri arasında Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleştirilen Dünya Miras Komitesinin 38. Dönem Toplantısında Kültürel kategoride “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu” Dünya Miras alanı, Orhangazi Külliyesi ve çevresini içine alan Hanlar Bölgesi, Hüdavendigar (I. Murad) Külliyesi, Yıldırım (I. Bayezid) Külliyesi, Yeşil (I. Mehmed) Külliye, Muradiye (II. Murad) Külliyesi ve Cumalıkızık Köyü olmak üzere altı bileşen Dünya Miras Listesi’ne girmiştir.
Cumalı Kızık Köyü
Cumalıkızık Köyü UNESCO Dünya Miras Listesindedir.
Cumalıkızık vakıf köyü olarak kurulmuştur ve bu özelliğini yerleşim dokusu, konut mimarisi ve yaşam biçimine yansıtmıştır. Uludağ’ın kuzeyindeki dik etekler ile vadilerin arasında sıkışıp kalan yöre köylerine, bu konumlarından dolayı ”kızık” adı verilmiştir. Köylerin birbirlerinden ayrılması için de dereye yakın olanına Derekızık, Fidye verene Fidyekızık ve Kızık köylerinden topluca gidilerek cuma namazı kılınan köye de Cumalıkızık adları verilmiştir.
İNKAYA ÇINARI
Adını Osmanlı Devleti’nin ilk köylerinden biri olan İnkaya Köyü’nden almıştır. 600 yıllık tarihi çınar muhteşem görünümü ile dünyaca ünlüdür. Çapı 3, yüksekliği ise 35 m. olan bu anıt ağaç, 13 ana kola sahiptir. Dalların kalınlığı 3-4 metreyi bulan çınar, 9,2 metrelik çevresiyle Türkiye’nin en yaşlı ağaçlarından biridir. İnkaya Çınarı, Bursa’ya yolu düşen yerli ve yabancı turistlerin uğramadan geçmediği önemli bir semboldür.
Anadolu Arabaları Müzesi
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu Arabaları Müzesi’dir. Umurbey Mahallesinde, İpeker Ailesine ait olan, toplam 17.000 metrekarelik bir alanda kurulu olan ipek fabrikası, Tofaş tarafından restore edilerek 28 Haziran 2002’de müze olarak ziyarete açıldı. Müzede bulunan arabalar; Anadolu’daki binlerce yıllık araba sanayi ve kültürünün canlı ve etkili köşe taşları, Anadolu tasarım tarihinin değerli ve anlamlı ürünleridir. Müzede 2600 yıl öncesine ait bir tekerlekten yola çıkılarak, Tofaş tarafından üretilen motorlu araçlara kadar bir zaman tüneline girilir. Orjinali Balıkesir’de olan Üçpınar Tümülüsü ve kazı çalışmalarını gösteren duratranslar karşılar ilkin ziyaretçileri. Bu tümülüsün içerisindeki araba ve tekerlek parçaları müzenin başlangıç noktasını oluşturur. Müzede at arabası ve fayton imalatının yapıldığı tamamen orjinal malzemelerden oluşan bir imalethane yer alır. Bu müze “yeni ustaların, eski ustalara” bir teşekkürüdür. Müze bahçesinde 300 yıllık tarihi çınar, 200 yıllık karadut, onlarca ağaç, bitki, çiçek ve çim alanlar yer alır. 19. ve 20. yüzyıl yapımı Kozaklık Binaları, 15. yüzyıla ait, 18. yüzyıla ait Eski Türk Evi bahçede yer alan önemli yapılardır. Kaynakça: Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Hanlar Bölgesi
Bu Bölge ve Bölgedeki tüm hanlar UNESCO Dünya Miras Listesindedir.
Erken Osmanlı döneminde yapılan 668 yıllık geçmişiyle Hanlar Bölgesi, Bursa’da çarşı yapısının nasıl oluştuğunu göstermesi açısından önemlidir. Bu bölgedeki hanlar; Koza Han, Fidan Han, Pirinç Han, İpek Han, Emir Han, Geyve Han, Galle Han, Çukur (Kütahya) Han, Kapan Han, Tuz Han’dır.
Bursa Kalesi
Bursa Kalesi’nin yapılışı M.Ö. 1. yüzyıla dayanır. Bugün surların uzunluğu 2 km. kadardır. Çakırhamam ile Tophane arasında biri yuvarlak diğeri dört köşe iki burç vardır. Tophane, Orduevi ve Endüstri Meslek Lisesinin bulunduğu alan, Yıldız Kahve’ye kadar doğal bir set halindedir. Kalede 5 adet kapı bulunmaktadır. Bunlar Hisar Kapı, Kaplıca Kapısı, Zindan Kapısı, Pınarbaşı Kapısı, Yer Kapı’dır. (Kaynak: Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü arşivi)